اثر کودهای آلی و زیستی و آبیاری تابستانه بر عملکرد کمی و خصوصیات کیفی زعفران زراعی (Crocus sativus L.) در شهرستان زاوه

زعفران زراعی (Crocus sativus L.) گیاهی است علفی، چندساله و متعلق به تیره زنبق که ازنظر اقتصادی پرمنفعت‌ترین گیاه در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی بشمار می‌آید. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر آبیاری تابستانه، کودهای آلی و زیستی بر فرآیند رشد و نمو گیاه زعفران زراعی در شهرستان زاوه خراسان رضوی اجرا شد. این آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سال 97-1396 انجام گرفت، عامل اصلی آبیاری در دو سطح (آبیاری تابستانه و عدم آبیاری تابستانه) و عامل فرعی در چهار سطح تیمار کودی (کود آلی از نوع کود‌ دامی‌گاوی (ton/ha10)، کود بیولوژیک بیونوترینیت (حاوی باکتری باسیلوس kg/ha1)، کود بیولوژیک استرپت ایران (حاوی باکتری استروپتومایسس kg/ha5) و شاهد) با چهار تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که: آبیاری تابستانه و تیمار کودی باعث تأثیر معنی‌داری بر صفاتی اعم از تعداد گل، طول‌کلاله، وزن‌خشک‌کلاله، تعداد بنه‌دختری، وزن‌خشک بنه‌دختری، کروسین، پیکروکروسین و سافرانال شد. بهترین نتایج صفات موردمطالعه برای تیمار با کود بیولوژیک بیونوترینت مشاهده شد، به‌طوری‌که در این تیمار تعداد گل در مترمربع برابر با 05/8 و وزن کلاله در مترمربع برابر با 84/46 میلی‌گرم به دست آمد که این آمار در گروه شاهد برابر با 93/1 گل در مترمربع و وزن کلاله خشک برابر با 19/30 میلی‌گرم در مترمربع بود. طبق یافته‌ها تیمار آبیاری بیشترین عملکرد کیفی را در محصول زعفران به خود اختصاص داده است، بنابراین اجرای آبیاری تابستانه و استفاده از کودهای زیستی در مزارع شهرستان زاوه که از افزایش عملکرد کمی و کیفی قابل‌توجهی برخوردار بود در این مورد می‌توان بیشتر پژوهش کرد و آن را به کشاورزان توصیه کرد.